Engelsiz Bilişim - Bilişimle Engelleri Kaldırıyoruz…

ENGELSİZ BİLİŞİM 2023: ENGELSİZ DİJİTAL DÖNÜŞÜM KİTABI


ENGELSİZ BİLİŞİM 2023: ENGELSİZ DİJİTAL DÖNÜŞÜM

Editörler: Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Özhan KALAÇ – Prof.Dr. Vahap TECİM

ISBN: 978-625-6606-49-4

1.Baskı: Kriter Yayınevi 2023 / İstanbul
Yayınevi Sertifika No: 45353
Anahtar Kelimeler: Engelli, Bilişim, Dijital dönüşüm

Kitabın engelsiz bilişim alanında katkı yapmasını temenni eder, kitabımızın hazırlanmasında emeği geçen tüm bölüm yazarlarımıza ve siz okurlarımıza teşekkür ederiz.
Saygılarımızla.



BÖLÜMLER:

BÖLÜM 1: DUYMA ENGELLİLER İÇİN ORTAM BİLGİLENDİRİCİ MODÜL
Mert DEMİR

BÖLÜM 2: AKILLI ŞEHİRLER-AKILLI HASTANELER: HASTANE NAVİGASYON SİSTEMLERİ ENGELLİ İNSANLAR İÇİN NELER VAAT EDİYOR?
İbrahim ÇETİN, Yusuf UZUN

BÖLÜM 3: ENGELLİ BİREYLERİN GÜNCEL TEHDİT ALANI: ÇEVRİMİÇİ DÜNYA
Hatice OĞUZ ÖZGÜR

BÖLÜM 4: ENGELLİ BİREYLERİN DİL ÖĞRENİMİNDE MOBİL UYGULAMALARIN ÖNEMİ VE KULLANIMI
Yunus Emre GÖKTEPE, Yusuf UZUN

BÖLÜM 5: GÖRME ENGELLİLERİN MERKEZİ SINAV UYARLAMALARINA İLİŞKİN BİLGİ DÜZEYLERİNİN ARTTIRILMASINA YÖNELİK YENİ BİR YÖNTEM: ÇEVRİM İÇİ EĞİTİM
Huzeyfe AYDIN, Tuba BODUROĞLU, Ayşenur BAHÇIVANCIOĞLU YAZICI

BÖLÜM 6: ENGELLİLERİN HAYATINI KOLAYLAŞTIRAN OTONOM ve YAPAY ZEKA TEKNOLOJİLERİ
Yusuf UZUN, İbrahim ÇETİN

BÖLÜM 7: OTİZMLİ BİREYLER İÇİN E-SPOR
Esra MACAROĞLU AKGÜL, Nur ŞAHİNOĞLU

BÖLÜM 8: SOSYAL MEDYADA ENGELLİLİĞE BAKIŞ: YOUTUBE ÖRNEĞİ
Sümeyra ÖZDEMİR, Nilgün DERELİ, Kudret DOĞAN

Not: Kriter Basım Yayın Dağıtım Film Müzik Reklamcılık Yapım Sanayi ve Tic. ve Ltd. Şti. Tanıtım için yapılacak kısa alıntılar dışında yayıncının yazılı izni olmaksızın hiçbir yolla çoğaltılamaz. Kitabın tam hali sadece www.engelsizbilisim.org adresinde yayınlanabilir.

Kitapta yer alan içerikler ile ilgili her türlü yasal sorumluluk, yazar veya yazarlarına aittir.

Kitabın Tamamı İçin Lütfen Bağlantıya Tıklayınız

Kitap Kapağı (Pdf)Kitap (Pdf)

XI. KKTC Engelsiz Bilişim Günleri Gerçekleştirildi.

XI. KKTC Engelsiz Bilişim Günleri, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı, Manisa Celal Bayar Üniversitesi ve Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu iş birliği ile Yakın Doğu Üniversitesi ev sahipliğinde YDU İrfan Günsel Kongre Merkezi’nde gerçekleştirildi.

11 Aralık 2023 tarihinde gerçekleştirilen etkinlik açılışına KKTC Cumhurbaşkanı Ersin TATAR, T.C. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Rana KİBAR, Yakın Doğu Üniversitesi Rektöri Prof. Dr. Tamer ŞANLIDAĞ,  MCBÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Ahmet ÇETİN, Girne Üniversitesi Rektör Yarcımcısı Prof. Dr. Gökmen DAĞLI, MCBÜ Rektör Danışmanı Doç. Dr. Emriye AY, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Kalite Yönetimi Daire Başkanı Erhan ELİBOL, Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu Koordinatörü ve Manisa Celal Bayar Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Mustafa Özhan KALAÇ, KKTC Cumhurbaşkanlığı – Engelliler Komite Başkanı Ahmet AKDENİZ, KKTC Engelsiz Bilişim Platformu Koordinatörü  ve Yakın Doğu Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Fahriye Altınay ve Prof. Dr. Zehra ALTINAY, Kıbrıs Türk Ortopedik Özürlüler Derneği Başkanı Günay Kibrit, dekanlar, öğretim elemanları, öğrenciler ve davetliler katıldı.

Bu yıl on birincisi düzenlenen etkinliğin açılışında KKTC Cumhurbaşkanı Ersin TATAR, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Rana KİBAR, Yakın Doğu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Tamer ŞANLIDAĞ, Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu Koordinatörü ve Manisa Celal Bayar Üniversitesi Öğretim Üyesi  Dr. Mustafa Özhan KALAÇ, KKTC Cumhurbaşkanlığı Engelliler Komitesi Başkanı Ahmet AKDENİZ ile Yakın Doğu Üniversitesi Toplumsal Araştırma ve Geliştirme Merkezi Başkanı Prof. Dr. Zehra ALTINAY birer konuşma yaptılar.

KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, engelsiz bilişim günlerinde yaptığı konuşmada, etkinliğin; farkındalık, duyarlılık ve engelli bireylerin daha kolay hizmetler alabilmesi için önemli olduğuna dikkat çekti.

Tatar, engelli bireylerin hayatlarını kolaylaştıracak ve onları sosyal hayatın içinde tutarak, erişim sağlayacakları çalışmaları selamladığını ifade etti.

Günümüzde teknolojideki gelişmelerden dolayı engellerin daha kolay aşıldığını aktaran Cumhurbaşkanı Tatar, engelli bireyler konusunda yasal düzenlemeler yapıldığını ve reformların gerçekleştirildiğine dikkat çekti.

Cumhurbaşkanı Tatar, eşi Sibel Tatar’ın öncülüğünde Cumhurbaşkanlığı çatısı altında oluşturulan Engelliler Komitesi’nde Özel Eğitim Yasası konusunda çalışmalar yapıldığını dile getirdi.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde yaklaşık 6 bin 500 engelli vatandaşın engelleri aşması ve topluma kazandırılması için uğraş verildiğini anlatan Cumhurbaşkanı Tatar, “Devletin imkanları kullanılarak engelleri aşmak gerekir. Hayatın dokunduğu her alanda engelleri görmeliyiz. Engelliler en değerli ve önemsenmesi gereken vatandaşlarımızdır onları ihmal edip görmezden gelemeyiz” dedi.

Türkiye’de meydana gelen 6 Şubat depreminde birçok insanın engelli durumuna düştüğünü ifade eden Cumhurbaşkanı Tatar, bu insanların yanlarında olmaya devam edeceklerini kaydetti.

Cumhurbaşkanı Tatar ayrıca etkinliğin düzenlenmesinde emeği geçenlere de teşekkürlerini sundu.

Yakın Doğu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ ise konuşmasına “Engelsiz Bilişim Günleri; içeriği ve toplumsal olarak üstlendiği işlevinin yanı sıra; uzun soluklu kurumlararası iş birliklerinin sonuçlarını göstermesi açısından da son derece önemli” vurgusu ile başladı.

Engelsiz bilişim günlerinin; toplumun her bireyinin bilgiye erişim hakkını güvence altına alarak ve engellerin aşıldığı bir dijital ortam oluşturulmasını hedeflediğini hatırlatan Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ, “Bu bilimsel vizyon toplantısının oluşturduğu farkındalık ve elde edilen sonuçlar, engelli bireylerin bilgi ve iletişim teknolojilerine erişiminde önemli ilerlemelere neden oldu. Ancak, aşılması gereken birçok engel ve kat edilmesi gereken önemli bir yol olduğunun da farkındayız” dedi.

Engelsiz bilişimin; fiziksel, duyusal veya bilişsel engellere sahip bireylerin, bilgisayar ve internet gibi teknolojik kaynaklara etkin bir şekilde ulaşabilmesini sağlamak amacıyla tasarlanan yöntemler ve uygulamalardan oluştuğunu belirten Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ, “Engelli bireylerin eğitim, istihdam ve sosyal yaşama katılımındaki engelleri azaltarak, toplumun her kesiminin bilgiye eşit şekilde ulaşmasını ve eşitsizliklerin azaltılmasını amaçlıyoruz” dedi. “Engelsiz bilişim, sadece bir etik sorumluluk değil, aynı zamanda toplumsal adalet ve eşitlik için kritik bir öneme sahiptir” ifadelerini kullanan Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ, “Bilim dünyasını sivil toplum kuruluşları ve kamu görevlileri ile bir araya getiren bu anlamlı vizyon toplantısında ele alınacak konuların; engelli vatandaşlarımızın hayatlarını kolaylaştıracak somut sonuçları olacağına eminim” dedi.

Manisa Celal Bayar Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Rana KİBAR  “Engelsiz Bilişim, teknolojinin ve bilginin herkes için erişilebilir ve kullanılabilir olması anlayışını hayata geçiren önemli bir etkinliktir” ifadelerini kullandı.

Engelsiz Bilişim günleri kapsamında birçok bilgi paylaşımının olduğunu ve farkındalık oluşturulduğunu belirten Prof. Dr. Rana Kibar, “Bugün, ulaşım, eğitim, sağlık, sosyal yaşam gibi çeşitli alanlarda, özellikle engelli vatandaşlarımızın karşılaştığı zorlukları anlamak ve bu zorluklara yönelik bilişim alanındaki çözümleri değerlendirmek amacıyla bir araya geldik. Bu etkinlik, engelli bireylerin yaşam kalitesini artırmak, günlük hayatta karşılaştıkları engelleri aşmak ve dijital dünyada eşit fırsatlar sunmak için geliştirilen projeleri inceleme ve paylaşma fırsatı sunuyor” dedi.

Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu Koordinatörü ve Manisa Celal Bayar Üniversitesi Öğretim Üyesi  Dr. Mustafa Özhan KALAÇ’ın konuşmasında “Bu yıl Engelsiz Bilişim Günleri’ni KKTC’de 11’inci kez düzenliyoruz. Bu süreçte, birlikte birçok tecrübe edinerek ve bilgi paylaşımı konusunda önemli çalışmalara imza attık. Gelinen bu noktada, KKTC Cumhurbaşkanlığı’nın, Manisa Celal Bayar Üniversitesi’nin ve Yakın Doğu Üniversitesi’nin rolü büyük. Gelecekte de birlikte birçok çalışmaya imza atarak, engelleri kaldırmak için bilişimle ilerlemeye devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.

Bilişim teknolojilerinin öneminin, son yıllarda yaşanan pandemi ve doğal afetler ile bir kez daha kanıtlandığını vurgulayan Dr. Mustafa Özhan Kalaç, bu önemin engelli bireylerde çok daha önemli olduğunun altını çizdi. Dr. Kalaç, “Mekansal erişilebilirlik faktörlerinin yanı sıra, engelli öğrencilerin bilgiye erişim noktasındaki zorluklar da önemli ölçüde ön plana çıkıyor. Bu sebeple; Türkiye’de Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Kültür ve Turizm Bakanlığı işbirliğiyle üç yıldır Erişilebilir Kütüphaneler çalışmaları yürütüyoruz.” ifadelerini kullandı. Dr. Mustafa Özhan Kalaç, “Özellikle Erişilebilir Kütüphaneler Çalıştayı konusunda ve deprem eğitimleri konusunda Yakın Doğu Üniversitesi işbirliğinde 2024 yılında benzer çalışmaları sürdürmeye devam edeceğiz” dedi.

KKTC Cumhurbaşkanlığı Engelliler Komitesi Başkanı Ahmet Akdeniz ise konuşmasında, Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın öncülüğünde ve eşi Sibel Tatar’ın girişimleri ile Cumhurbaşkanlığında Engelliler Komitesi kurulduğunu belirtti. Ahmet Akdeniz, konulara engelli birey gibi yaklaşıp çözüm ürettiği için Sibel Tatar’a teşekkür etti. Akdeniz,  “2013 yılından beri, paydaşlarından biri olduğumuz Engelsiz Bilişim Günleri ile engelli bireylerin hayatlarına etki etmek amacıyla empatiden öteye geçtik. Bugün, engelli bireylerin hayata dahil oldukları ve yaşamlarını kolaylaştırmak için önemli gelişmeleri yakından takip ediyor ve gereken uygulamaları hayata geçirmeyi amaçlıyoruz” dedi. “Elde ettiğimiz başarıları bilimsel yöntemlerle ve Yakın Doğu Üniversitesi’nin katkılarıyla destekleyerek, 6500 engellinin hayatına olumlu etki sağlamaya çalışıyoruz” ifadelerini kullanan Ahmet Akdeniz, “Bizler her zaman, engelli bireylerin devlet nezdinde kendiyle ilgili kararlara erişebilir olmalarını istedik ve hedefimize ulaştık. Engelsiz Bilişim günlerinin en büyük faydalarından biri de ilgili paydaşları bir araya getirerek sorunlara ortak çözüm bulabilmektir” dedi.

Yakın Doğu Üniversitesi Toplumsal Araştırma ve Geliştirme Merkezi Başkanı Prof. Dr. Zehra Altınay konuşmasına, Engelsiz Bilişim günlerinin; samimiyet, paydaşlık duygusu ve iş birliği ile gerçekleştiğini vurgulayarak başladı.

“Eğitimciler olarak engelli öğrencilerimizin sesi olma sorumluluğuyla tüm uygulamaları gerçekleştirmeye çalışıyoruz. Engelsiz Bilişim günlerinin en önemli işlevlerinden biri engelli vatandaşlarımızın sesini yükseltmek” ifadelerini kullanan Prof. Dr. Zehra Altınay, “Engelsiz Bilişim günleri ile eğitimciler, teknoloji uzmanları ve engelli vatandaşlar arasında etkileşimi artırarak, bilişim alanında daha erişilebilir ve katılımcı çözümler geliştirilmesine katkıda bulunmayı hedefliyoruz” dedi.

Açılış konuşmalarının ardından moderatörlüğünü Manisa Celal Bayar Üniversitesi Öğretim Üyesi veTürkiye Engelsiz Bilişim Platformu Koordinatörü Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Özhan KALAÇ’ın yaptığı “Türkiye’de Başarılı Engelsiz Bilişim Çalışmaları” oturumunda Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Kalite Yönetimi Daire Başkanı Erhan Elibol, Microsoft Türkiye Erişilebilirlik Yöneticisi, TEBP İstanbul Temsilcisi Duygu Kayaman,  Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Engelsiz Çeviri Kurucu / CEO Doç. Dr. Özer Çelik konuşmacı olarak yer aldılar.

XI. KKTC Engelsiz Bilişim Günleri düzenlenen “KKTC’de Engelsiz Bilişim Çalışmaları Süreci”, “SKA Çalışmaları ve Engelsiz Bilişim” ve “KKTC Engelsiz Bilişim Çalışmalar” oturumları ile sona erdi.

Diğer etkinlik görsellerine facebook sayfamızdan erişebilirsiniz.
Albüm

Erişilebilir Ders Materyali Eğitim Semineri Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi’nde Gerçekleştirildi.

Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi’nde (ZBEÜ) “3 Aralık Dünya Engelliler Günü” etkinlikleri kapsamında “Erişilebilir Ders Materyali Eğitim Semineri” gerçekleştirildi.

ZBEÜ Engelli Öğrenci Birimi Koordinatörlüğünün Tahir Karauğuz Konferans Salonu’nda gerçekleştirdiği seminere, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Bekir Hakan Bakkal, akademik ve idari personel katıldı.

Etkinliğin açılışında konuşan Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Bekir Hakan Bakkal, dünya genelinde engellilerin yaşamsal aktivitelerinin kısıtlanmasını önlemek için tüm kurumlara, özellikle de üniversitelere önemli görevler düştüğünü vurguladı. Prof. Dr. Bakkal, ZBEÜ’nün 2018 yılından itibaren Engelsiz Bayrak Ödülleri kapsamında 14 Turuncu Bayrak (Mekânda Erişim), 4 Yeşil Bayrak (Eğitimde Erişim), 2 Program Nişanına sahibi olduğunu ifade etti. 2023 yılında YÖK tarafından düzenlenen Engelsiz Üniversite Ödülleri kapsamında ZBEÜ’nün toplam 11 bayrak ödülü kazanarak Türkiye’deki 95 üniversite arasında 5. olduğunu belirten Prof. Dr. Bakkal, “Engelsiz Üniversite” olma yolunda kararlılıkla ilerlediklerini vurguladı. Prof. Dr. Bakkal, seminerin düzenlenmesinde emeği geçen Engelli Öğrenci Birimi Koordinatörü Hakan Kalyon’a, koordinatörlük üyelerine ve MCBÜ öğretim elemanlarına teşekkürlerini sundu.

Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu koordinatörü ve Manisa Celal Bayar Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Öğr. Üyesi M. Özhan Kalaç’ın genel erişilebilirlik sorunları ve çözüm önerileriyle başlayan seminer, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Bilgisayar Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü ve Manisa Teknik Bilimler MYO Bilgisayar Teknolojisi Bölüm Başkanı Doç. Dr. Barış Çukurbaşı’nın Microsoft Word ve Excel’deki erişilebilirlik sunumuyla devam etti. Sonrasında ise Manisa Celal Bayar Üniversitesi Bilgisayar Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdür Yardımcısı Öğr. Gör. Dr. Murat Kılınç’ın Microsoft PowerPoint ve Outlook’daki erişilebilirlik sunumuyla seminer sona erdi.

Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Rektörü Platformumuzu Makamında Ağırladı

ZBEÜ Rektörü Prof. Dr. İsmail Hakkı Özölçer, Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu Koordinatörü ve Manisa Celal Bayar Üniversitesi Öğretim Üyes Dr. Öğr. Üyesi M. Özhan Kalaç, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Bilgisayar Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Doç. Dr. Barış Çukurbaşı, Müdür Yardımcısı Öğr. Gör. Dr. Murat Kılınç ve TEBP Teknik İşler Sorumlusu Süleyman Doğan’ı ’makamında ağırladı ve verilen eğitim semineri için teşekkür etti.

Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. İsmail Hakkı Özölçer, Engelli Öğrenci Birimi Koordinatörlüğü tarafından geçekleştirilen ‘Erişilebilir Ders Materyali Eğitim Semineri’ için üniversiteye gelen, Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu Koordinatörü ve Manisa Celal Bayar Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Öğr. Üyesi M. Özhan Kalaç, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Bilgisayar Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Doç. Dr. Barış Çukurbaşı, Müdür Yardımcısı Öğr. Gör. Dr. Murat Kılınç’ı ve platform teknik işler sorumlusu Süleyman Doğan’ı makamında ağırladı. Ziyarette Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Bekir Hakan Bakkal ve ZBEÜ Engelli Öğrenci Birimi Koordinatörü Hakan Kalyon da yer aldı.

Ziyaret iyi niyet temenniler ile sona erdi.

“III. Erişilebilir Kütüphaneler Çalıştayı” Bartın Üniversitesi’nde Gerçekleştirildi.

Bilgi edinmede en önemli kaynaklardan biri olan kütüphanelerin “herkes için erişilebilir” olması amacıyla III. Erişilebilir Kütüphaneler Çalıştayı 29-30 Kasım 2023 tarihlerinde Bartın’da gerçekleştirildi.

“III. Erişilebilir Kütüphaneler Çalıştayı” 29-30 Kasım 2023 tarihlerinde Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu organizasyonuyla Bartın Üniversitesi ev sahipliğinde ASHB Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, KTB Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü ve Manisa Celal Bayar Üniversitesi işbirliği ile gerçekleştirildi.

Çalıştayın birinci gününde açılış konuşmalarının ardından gerçekleştirilen dört oturumda 14 uzman tarafından erişilebilir kütüphaneler konusunda yapılan çalışmalar ve başarılı uygulamalar hakkında bilgi verildi. Bu oturumları 200 kişi yüz yüze takip ederken, 300 kişi de canlı yayından takip etti.

Çalıştayın açılışında konuşan Bartın Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Orhan UZUN ise Bartın Üniversitesi Merkez Kütüphanesinin özel gereksinimli bireylerin kullanımına uygun olarak tasarlandığını belirterek “Kalite ve sürekli iyileştirme sloganıyla çıktığımız bu yolda engelli öğrencilerimizin her ihtiyacına uygun, örnek bir üniversite oluşturmak için büyük hassasiyet gösteriyoruz. Çünkü biliyoruz ki ‘Tıpkı gökyüzü gibi bilgi de herkesindir.’ Açık bilgiyi, erişilebilirliği destekliyoruz. Üniversite kütüphanemizi de gerçekleştirdiğimiz uygulamalarla erişilebilirlik noktasında diğer üniversitelere örnek olacak düzeye getirdik” dedi.

Çevrimiçi olarak açılış konuşmasını gerçekleştiren ASHB Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürü Sayın Elmas Esra CECELİ konuşmasında Çalıştay’ın bilgiye erişimde en önemli araçlardan biri olan kütüphanelerin “herkes için erişilebilir” olması amacıyla yaşanan deneyimlerin aktarılması, sorunların tespitine yönelik çözüm önerileri sunulması, iyi uygulama örneklerinin paylaşılması ve erişilebilir kütüphanelerin hayata geçirilmesi adına önemli katkılar sağlayacağını belirterek Çalıştay’ın düzenlenmesinde emeği geçenlere ve Kongre çalışmalarına destek sağlayan tüm kurum ve kuruluşlara teşekkür etti.

Erişilebilirliğin herkes için olduğunu vurgulayan CECELİ, “Bakanlık olarak erişilebilirliğin ülkemizde yaygınlaştırılması için çalışmalarımıza yoğun ve kapsamlı şekilde sürdürüyoruz. Bu çalışmalar çerçevesinde ilk ve temel düzenlemelerimizi mevzuatımızda yaparak Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip ERDOĞAN’ın riyasetinde, 2007 yılında Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme’yi imzalayan ilk ülkelerin arasında yer aldık. Engelli vatandaşlarımıza yönelik pozitif ayrımcılığı 2010 yılında anayasal güvence altına aldık. Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme’nin Ek İhtiyari Protokolünü 2015 yılında onayladık. 2005 yılında Engelliler Hakkında Kanun ile kamu kullanımına açık binaların; kaldırım, yaya geçidi, park gibi açık alanların, toplu taşıma araçları ile bilgi ve iletişim sistemlerinin erişilebilir olmasını zorunlu hale getirdik.” dedi. Erişilebilirlik uygulamalarının göz önünde bulundurulması kapsamında 2021 yılında Engelli Kişilerin Yayımlanmış Eserlere Erişiminin Kolaylaştırılmasına Dair Marakeş Anlaşması’na da değinen CECELİ, Ekim 2021’den bu yana ülkemizde kullanılan “Erişilebilirlik Logosu”nu “erişilebilir bilgi” için de kullanılabilir hale getirildiğini, logonun uygulama alanını basılı ve dijital yayınlar ile görsel materyallerde de kullanılabilecek şekilde genişletildiğini kaydetti.

KYGM Kütüphanecilik Standartları Daire Başkanı Asuman AKDEMİR açılış konuşmasında, bilgiye erişimin temel bir insan hakkı olduğu vurgulayarak kütüphanelerin mekansal ve içerik erişilebilirliğinin önemi belirtti. Milli Kütüphane, görme engellilere yönelik Konuşan Kitaplık projesi ve e-kitap mobil uygulamasıyla dijital kitaplara erişimi kolaylaştırdığını belirten AKDEMİR, mekansal erişilebilirlik için yapılan projelerle engelli bireylerin kullanımını kolaylaştırmayı amaçladığı ifade etti. “Erişilebilir Navigasyon Sistemi” adlı yeni proje ile görme engellilere sesli navigasyon hizmeti sunmayı hedeflediklerini açıklayan AKDEMİR bu çalışmaların engelli bireylerin bilgiye erişimini artırarak yaşam kalitesini yükseltmeyi amaçladığını vurguladı.

Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu Koordinatörü, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Özhan KALAÇ açılış konuşmasını gerçekleştirdi. KALAÇ konuşmasına Manisa Celal Bayar Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Rana Kibar’ın selamlarıyla başladı ve “

Yaşamın her alanında ihtiyaç duyulan bilgiye erişim hakkı temel bir insan hakkıdır. Bu hak engelli bireylerin eğitime, istihdama, sosyal ve kültürel hayata katılımı açısından vazgeçilmez bir unsurdur. Bilgiye erişim konusunda en önemli kuruluşlar ise hiç şüphesiz ki bilgiyi toplumla buluşturan kütüphanelerdir. İşte bu nedenlerle, tüm tarafların katılımıyla “Erişilebilir Kütüphaneler” konusunda Türkiye’deki mevcut durumun ve sorunların tartışılması, çözüm önerilerinin geliştirilmesi amacıyla 2021 yılında ilkini gerçekleştirdiğimiz çalıştayının bugün üçüncüsünü gerçekleştiriyoruz.
Ülkemizde erişilebilir kütüphaneler konusunda gösterilen çabaların çalıştaylarımızla önemli bir ivme kazandığını görmek bizleri mutlu etmektedir. Bununla birlikte çözülmesi gereken bazı sorunlarda halen bizleri beklemektedir. Kurumlar arası işbirliğiyle bu sorunları da aşacağımıza inancım tamdır.” dedi. KALAÇ, etkinliğin başarıyla gerçekleşmesini temenni ederek, katkı sağlayan kurumlara teşekkürlerini sundu.

Sekretaryasını Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu yürüttüğü çalıştay, Bartın Üniversitesi adına Doç. Dr. Ahmet ALTAY’ın açılış konuşmasıyla başladı. ALTAY konuşmasında paydaş kurumlar hakkında bilgi vererek iyi temennilerde bulundu.

Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu Koordinatörü ve Manisa Celal Bayar Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Özhan KALAÇ’ın moderatörlüğünde “İyi Uygulama Örnekleri” başlıklı bir panel gerçekleştirildi. Panelde, Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı Kütüphaneler Daire Başkanlığı’ndan Lütfü KILINÇ, “Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi Engellilere Yönelik Faaliyetler” adlı sunumunda Braille baskılı yayın koleksiyonu, isimlikler, acil çağrı butonu, görme engelliler teknoloji sınıfı ve sesli adımlar uygulaması gibi özel gereksinimli bireylere yönelik kütüphane uygulamalarını tanıttı.

Farklı engel gruplarının ihtiyaçlarına yönelik kapsayıcı çalışmalar da panelde ele alındı. “Otizm Dostu Kütüphane Hizmetlerine İlişkin Paydaş Görüşleri” adlı sunumda Anadolu Üniversitesi Özel Eğitim Bölümü’nden Prof. Dr. Yasemin ERGENEKON, otizm spektrum bozukluğu (OSB) olan bireylerin kütüphanelere erişimi üzerine yapılan çalışmalara dair araştırmaları paylaştı. Hacettepe Üniversitesi Okul Öncesi bölümü doktora öğrencisi Nilay KAPTAN, çocuk kütüphanelerinde elde edilen bulguları ve önerileri aktardı.

Panelin son bölümünde Eğitimde Görme Engelliler Derneği (EGED) Erişilebilir Dijital Matematik Kütüphanesi Projesi Koordinatörü Oğuz AKKAYA, matematik öğreniminde kullanılan materyallerin dijital önemine vurgu yaparak bilgi verdi. Aynı dernekten Engelsiz Nota Kütüphanesi proje yürütücüsü Ali Caner Alpaslan ise görme engelli bireylerin müziğe olan ilgisini belirtip, engelsiz nota kütüphanesini kurduklarını ve Bartın Üniversitesi iş birliğiyle gerçekleştirdikleri “Notalara Dokunmak” projesinden bahsetti.

İkinci oturumda verilen “Herkes İçin Erişilebilir Kütüphane Hizmetleri ve Kapsayıcı Yayıncılık” adlı panele KYGM Kütüphanecilik Standartları Daire Başkanı Asuman AKDEMİR moderatörlük etti. KYGM Kütüphane Koordinasyon Birimi Sorumlusu Mehmet BAŞARAN, halk kütüphanelerinin erişilebilirliği ve gezici kütüphane hizmetleri hakkında ülke genelindeki çalışmaları aktardı. Sakarya Akyazı İlçe Halk Kütüphanesi’nden Belgüzar AKSOY GÜRER, işitme engelli bireyler için geliştirilen “Kitap+” uygulamasını tanıttı. KYGM Dijital Yayıncılık ve Ar-Ge Birimi Sorumlusu Mehtap ÇAYIRLI, bünyesinde bulunan binlerce dijital kitabı içeren “e-kitabım” uygulamasını tanıttı. Aynı kurumdan kütüphaneci Büşra SALMAN da “Konuşan Kitaplık” projesinin ortaya çıkış süreçlerini ve uygulamanın nasıl kullanıldığını anlattı. Oturumun sonunda KYGM Kültür ve Turizm Uzmanı Metehan SAMANCI, Milli Kütüphane’de geliştirilen elektronik hizmetlere dair bilgi verdi.

Üçüncü oturumu Bartın Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölüm Başkanı Doç. Dr. Ahmet ALTAY’ın moderatörlüğünde gerçekleşen “İyi Uygulama Örnekleri” konulu panelde, Bartın Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanı Öğr. Gör. Burak BEYGİRCİ, Üniversitenin merkez kütüphanesini mekânda erişilebilirlik açısından tanıttı. BEYGİRCİ, kütüphanenin erişilebilirlik konusundaki başarılarından ve YÖK tarafından verilen “Mekânda Erişilebilirlik Ödülü”nden bahsederek kütüphanenin tescillenmiş bir erişilebilirlik noktası olduğunu belirtti.

Erzurum İsmail Saib SENCER ve Niğde İl Halk Kütüphaneleri yetkilileri çevrimiçi olarak katılarak halk kütüphanelerinin erişilebilirlik konusundaki iyi uygulama çalışmalarını paylaştılar.

Günün son oturumu “Erişilebilir Kütüphanelere Uluslararası Bir Bakış” başlığıyla Bartın Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Lale Özdemir ŞAHİN moderatörlüğünde, Bulgaristan Veliko TARNOVO Bölge Kütüphanesi Müdürü Doç. Dr. Kalina IVANOVA ve Sırbistan Niş Halk Kütüphanesi Dijital Kütüphane ve Bilgi Teknolojileri Departmanı Yöneticisi Aleksandra ADZİC’in çevrimiçi olarak katılımıyla gerçekleşti.

Çalıştayın ikinci gününde, ‘Mekansal Erişilebilirlik’, ‘Materyal Erişilebilirliği’, ‘Dijital Erişilebilirlik’ ve ‘Genel Erişilebilirlik’ alt başlıklarında grup çalışmaları yapıldı. Yüz yüze olarak gerçekleştirilen dört grup çalışmasına 80 kişi katılarak görüş e önerilerini paylaştı. Eş zamanlı olarak gerçekleştirilen iki çevrim içi grup çalışmasına ise 70 katılımcı katıldı.

Çalıştay değerlendirme toplantısı ve sonuç bildirisinin okunmasıyla programın kapanışı yapıldı. Çalıştayın anlam ve önemine binaen katılımcılara belgelerinin takdimi ve hatıra fotoğrafı çekimi ardından program sona erdi. Ayrıca, iki gün süresince görme engelliler için sesli betimleme ve işitme engelliler için işaret dili tercümesi yapıldı.

11. KKTC Engelsiz Bilişim Günleri

Etkinlik Davetiyesi

11. KKTC Engelsiz Bilişim Günleri“Yakın Doğu Üniversitesi ev sahipliğinde, KKTC Cumhurbaşkanlığı Engelliler Komitesi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi, KKTC Engelsiz Bilişim Platformu ve Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu işbirliği ile gerçekleştirilecek olan etkinliğimize katılımınız bizi onurlandıracaktır.”

Tarih: 11 Aralık 2023

Yer: Yakın Doğu Üniversitesi İrfan Günsel Kongre Merkezi IV Nolu Salon. Lefkoşa – KKTC

Detay ve Program: https://www.engelsizbilisim.org/kktc/Not: katılım için lütfen kayıt olunuz.

III. ERİŞİLEBİLİR KÜTÜPHANELER ÇALIŞTAYI

Erişilebilir Kütüphane Çalıştayı 2023

“III. Erişilebilir Kütüphaneler Çalıştayı” 29-30 Kasım 2023 tarihlerinde Türkiye EngelsizBilişim Platformu organizasyonuyla Bartın Üniversitesi ev sahipliğinde ASHB Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, KTB Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü ve Manisa Celal Bayar Üniversitesi işbirliği ile gerçekleştirilecektir.

Çalıştay yüz yüze ve çevrimiçi birlikte olacaktır.

Çalıştaya katılmak ve katkı sağlamak isteyen kişilerin web sayfasında bulunan “Katılım TalepFormu”nu doldurmaları gerekmektedir. Çalıştaya yüz yüze ve çevrimiçi katılım sınırlı olduğundan katılım talepleri bilim kurulumuzca değerlendirildikten sonra 22 Kasım 2023 tarihinde web sayfamızda “Katılımcı Listesi” yayınlanacaktır.Etkinlikle ilgili detaylara https://www.engelsizbilisim.org/erisilebilirkutuphane/ adresinden erişilebilmektedir.

Youtube Canlı Yayın Linki: https://youtube.com/live/NQa6bnq1C6I?feature=share

“Bilişim Teknolojilerinde Evrensel Tasarım (BİLTEVT 2023) Uluslararası Engelsiz Bilişim 2023 Kongresi ve Engelsiz Bilişim Ödülleri 2023 Ödül Töreni Gerçekleştirildi.

“Biltevt2023: Uluslararası Engelsiz Bilişim 2023 Kongresi”, 20-22 Eylül 2023 tarihlerinde Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Anadolu Üniversitesi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi işbirliği ve Türkiye  Engelsiz Bilişim Platformu organizasyonuyla Eskişehir’de gerçekleştirildi.

Anadolu Üniversitesi ev sahipliğinde  düzenlenen kongrenin sekretaryası Manisa Celal Bayar Üniversitesi’nin koordinasyonunu yürüttüğü Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu ve Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi tarafından ortaklaşa yürütüldü. Bu yıl on birincisi düzenlenen olan kongremizde oturumlar yüz yüze ve çevrimiçi birlikte oldu.

Kongrenin birinci gününde kongre açılışı ve ödül törenine, Anadolu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Fuat Erdal, Marmara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Kurt, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Oktay Üçer, Anadolu Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Betül Demirci, ASHB Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürü Elmas Esra CECELİ, ASHB Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü Erişilebilirlik Daire Başkanı Dr. Deniz ÇAĞLAYAN GÜMÜŞ, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Kalite Yönetimi Daire Başkanı Erhan Elibol, RTÜK İnsan Kaynakları ve Eğitim Daire Başkan Yrd. Feyza GİZLİGİDER, YÖK Engelli Öğrenci Komisyonu Üyesi ve Necmettin Erbakan Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Yahya ÇIKILI, Selçuk Üniversitesi Rektör Danışmanı Dr. Öğr. Üyesi Yusuf Uzun , AFAD Eskişehir İl Müdürü Recep Bayar, Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu Koordinatörü Dr. Öğr. Üyesi M. Özhan KALAÇ, TBD Eskişehir YK Başkanı Av. Barı GÜNAYDIN, akademisyenler, Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu temsilcileri, kongreye destek veren kurum yetkilileri, engelli dernek başkanları ve engelli vatandaşlar katıldı.

Açılış konuşmalarından önce “BILTEVT’2023” Ankara Müzik ve Güzel Sanatlar Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Gülbahar Urhan’ın öğrencileri Ankara Müzik ve Güzel Sanatlar Üniversitesi Yüksek Lisans Öğrencisi Ali Caner Alpaslan, Ufuk Üniversitesi Psikoloji Bölümü 4. Sınıf Öğrencisi Ece Çelebi ve Kani Karaca İmam Hatip Ortaokulu 5. Sınıf Öğrencisi Elif Doğu tarafından müzik dinletisi katılımcılarla buluştu.

Kongrenin açış konuşmaları Manisa Celal Bayar Üniversitesi Öğretim Görevlisi ve Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu Koordinatörü Dr. Öğr. Üyesi M. Özhan KALAÇ, Türkiye Bilişim Derneği (TBD) Eskişehir Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Av. Dr. Barış GÜNAYDIN, KKTC Cumhurbaşkanlığı Engelliler Komite Başkanı Ahmet AKDENİZ,  Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürü Elmas Esra CECELİi Manisa Celal Bayar Üniversitesi Rektör Yrd. Prof. Dr. Oktay ÜÇER ve Anadolu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Fuat ERDAL tarafından yapıldı.

Yurtiçi ve yurtdışından çok sayıda alanında uzman katılımcının yer aldığı Kongre’de; RTÜK ve Engelsiz Medya Erişimi Çalışmaları, Özel Gereksinimli Bireylerin Dijital Çağda Yeniden Keşfi/ Otizm, Göz İzleme ve İnovatif Öğretim Teknikleri, Eğitimde İyi Uygulama Örnekleri/ AÜ Engelliler Entegre Yüksekokulu, Eğitimde Engellilere Yönelik Bilişim Uygulamaları, Herkes İçin Edebiyat / Kapsayıcı Yayımcılık, Afet ve Engelsiz Bilişim, İşitme Engellilere Yönelik Bilişim Uygulamaları, Yurtdışı Davetli Konuşmacılar (Çevrimiçi), Görme Engelliler ve Engelsiz Bilişim Çalışmaları, Otizm Bilişim ve Mesleki Eğitim, Özel Sektörde Engelsiz Bilişim Uygulamaları, Güzel Sanatlar Eğitiminde Engelliler ve Bilişim, Uluslararasılaşma Doğrultusunda Özel Gereksinimli Gruplar Açısından Eğitsel ve Yönetsel Çıktıların Değerlendirilmesi/Engelsiz Bilişim Yeterlilik Çerçeveleri, Kurumsal Engelsiz Bilişim Uygulama Örnekleri, KKTC Engelsiz Bilişim Çalışmaları (Çevrimiçi) ve Akademik Bildiriler Oturumları düzenlendi.

Üç gün boyunca düzenlenen farklı konu ve engel guruplarına ait 22 oturumda 10 yurtdışı olmak üzere 108 uzman konuşmacı bilgi ve tecrübelerini paylaşmışlardır. Akademik bildiri oturumlarında uygulamaya yönelik 32 akademik bildiri sunulmuştur. Yüz yüze ve çevrimiçi gerçekleşen oturumlarda işaret dili ve İngilizce çeviri hizmeti verilmiş olup, engelsiz bilişim youtube kanalından canlı yayınlanmıştır.

Kongre çerçevesinde ayrıca Eskişehir AFAD ve Anadolu Üniversitesi iş birliğiyle çevrim içi olarak Engelli Bireyler İçin Afet ve Acil Durum Eğitimi gerçekleştirildi.

Kongre açılışı, Türkiye’de engellilere yönelik yürütülen başarılı bilişim hizmetlerine Engelsiz Bilişim Ödülleri’nin verilmesiyle sona erdi.

Engelsiz Bilişim 2023 Ödülleri Listesi için: http://www.engelsizbilisimodulleri.com/

Kongre kayıtları için: https://www.youtube.com/engelsizbilisim

Kongre görselleri için: https://www.facebook.com/engelsizbilisim

BİLTEVT2023’e Davetlisiniz

BİLTEVT’2023: “Bilişim Teknolojilerinde Evrensel Tasarım”
ULUSLARARASI ENGELSİZ BİLİŞİM 2023 KONGRESİ
20-22 Eylül 2023 – Eskişehir

Anadolu Üniversitesi ev sahipliğinde kurumlararası iş birliği ile düzenleyecek olduğumuz Biltevt 2023: Uluslararası Engelsiz Bilişim 2023 Kongresi Açılışı ve Engelsiz Bilişim 2023 Ödül Töreni’ni onurlandırmanızı dileriz.

Kongre programı ve detay bilgilere sayfamızdan erişiebilirsiniz. Kongremize katılım, tüm oturumlardan ve eğitimlerden yararlanma ücretsizdir. Katılımcılarımızın ulaşım ve konaklama giderleri kendilerine aittir.

Not: Kongre planlamalarımızı sağlıklı bir şekilde yapabilmemiz açısından tüm konuşmacı (bildiri sahipleri dahil) ve katılımcılarımızın kayıt olması gerekmektedir.

Kayıt: https://engelsizbilisim.org/biltevt/kayit/
Program: https://engelsizbilisim.org/biltevt/program/

ENGELSİZ BİLİŞİM ÖDÜLLERİ 2023

İşaret Dili Tercümesi: Banu Türkuğur Şahin – Seslendirme: Meral Ünür 

Manisa Celal Bayar Üniversitesi’ nin sekretaryasını yürüttüğü, Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu tarafından, Türkiye’de engellilere yönelik yürütülen başarılı bilişim hizmetlerine Engelsiz Bilişim Ödülleri verilecektir. Ödül Töreni, 20 Eylül 2023 tarihinde Anadolu Üniversitesi ev sahipliğinde Eskişehir’de düzenlenecek olan BİLTEVT’2023:“Bilişim Teknolojilerinde Evrensel Tasarım” ULUSLARARASI ENGELSİZ BİLİŞİM 2023 KONGRESİ açılışında gerçekleştirilecektir.

Herkes, Engelsiz Bilişim Ödülleri’ne web sayfası üzerinden 1 – 30 Ağustos 2023 tarihleri arasında ilgili kategoride başvuru yapabilecek veya aday gösterebilecektir. Aday gösterilen kurum ya da hizmetler oluşturulan jüri üyelerince değerlendirilerek her kategoride ödüle layık görülen kurum ya da hizmetler belirlenecektir.

Aday gösterilecek kurum ya da hizmetin, bilişim teknoloji ve hizmetlerinden yararlanarak, engelli bireylerin:

  • Sosyal ve ekonomik hayatlarına,
  • Kamu kurum  hizmetlerinden yararlanmalarına,
  • Eğitimlerine,
  • Bilgiye erişimlerine

doğrudan yada dolaylı katkı sağlaması ve bu hizmetlerin uygulamaya geçmiş olması şartı aranacaktır.

Not: 2014 yılında platformumuzca alınan karar doğrultusunda, aday gösterilecek kurumlardan erişilebilir iki adet Tanıtım Video’su istenmektedir (Görme engelliler için sesli betimlemeli, işitme engelliler için işaret dilinde ve alt yazılı).

İlk video ödüle hak kazanılması halinde tören esnasında kullanılacak olup 20 saniyeyi geçmeyecektir.

İkinci video ise öncelikle juri üyelerinin değerlendirme yapmasında kullanılacaktır. Çalışma ödüle layık görülürse kongre esnasında özel oturumda gösterilecek ve web sayfasında yayınlanacaktır. Bu videonun  en az 4 dk en fazla 8 dk olması gerekmektedir.