Tüm kurum ve kuruluşlar tarafından yapılacak erişilebilirlik çalışmalarının planlı, programlı ve standartlara uygun bir şekilde yürütülmesi ile uygulamalara hız verilmesi amacıyla TC Cumhurbaşkanlığı tarafından 9 Ocak 2020 tarihinde “2020 Erişilebilirlik Yılı” ilan edilmiştir. Bu kapsamda engellilerin bilgi ve iletişim teknolojileri alanlarında erişilebilirliğinin sağlanması, mevcut sorunların ve çözüm önerilerinin ortaya konularak bir yol haritasının belirlenmesi amacıyla “Biltevt2020: Bilişim Teknolojilerinde Evrensel Tasarım Çalıştayı” 17-19 Eylül 2020’de çevrim içi olarak gerçekleştirilmiştir.
AÇSHB Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü ve Manisa Celal Bayar Üniversitesi’nin sekretaryasını yaptığı Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu tarafından ortaklaşa düzenlenene çalıştaya kamu kurumlarından, üniversitelerden, engelli ve bilişim alanında faaliyet gösteren STK’lardan ve özel sektörden çok sayıda uzman katılım göstermiştir. Çalıştayda gerçekleştirilen tüm konuşmalar internetten canlı olarak yayınlanmıştır.
Çalıştayın açılış konuşmaları 17 Eylül 2020 Perşembe günü, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet ATAÇ, AÇSHB Engelli Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürü Uzman Dr. Orhan KOÇ ve Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığından Selman SOLHAN tarafından yapılmıştır.
Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığından Selman SOLHAN açılış konuşmasında, Engelli ve Yaşlı Hizmetlerinde Dijital Dönüşümün Gerçekleştirilmesinde Sayın Cumhurbaşkanımızın çok büyük katkılarının olduğunu vurguladı. SOLHAN, 2020 Haziran ayında yayımlanan Resmi Yazışmalarda Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in kamudaki tüm yazışmaların elektronik ortama aktarılmasını kapsadığını belirterek Yönetmelik ile ilgili hazırlanan eğitim videolarının işaret diline çevirisinin yapıldığına değindi. İşitme engelli personelin kamuya ilk adım attığında fırsat eşitliğinin sağlanmasının önemine vurgu yapan SOLHAN, talep halinde kamu kurumlarıyla bu eğitimlerin paylaşılabileceğini ifade etti.
Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürü Uzm. Dr. Orhan KOÇ, pandemi sürecinde bilgiye erişimin önemini anlattığı konuşmasında, erişilebilirlik konusunun Genel Müdürlük olarak öncelikli şekilde ele alındığını, Sayın Cumhurbaşkanımızın Erişilebilirlik Yılı olarak 2020 yılını ilan etmesiyle erişilebilirlik çalışmalarına hız verildiğini, engelli ve yaşlı hizmetlerinde dijital dönüşümün gerçekleşmesinde engelli ve yaşlıların basın yayın ve bilgiye erişiminde Sayın Cumhurbaşkanımızın çok büyük katkıları olduğunu, birçok özel ve kamu binalarında, ulaşım araçlarında ve açık alanlarda önemli gelişmelere imza atıldığını belirtti.
En az bunlar kadar önemli olan bilgiye erişim konusunda daha fazla yol alınmasının gerektiğini, erişilebilirlik konusunu ele alırken her alanda tasarım aşamasında erişilebilirliğin önemini vurguladı. Uzm. Dr. Orhan KOÇ, bilişim alanı ile mimari tasarımlarda erişilebilirliğin göz ardı edilmemesi gerektiğini vurgulayarak üretimde erişilebilirliği çok önemsediklerine, kamu ve özel sektörü teşvik ettiklerine dikkat çekti. Uzm. Dr. Orhan KOÇ ayrıca erişilebilirlik alanında çok eksiğimiz olduğunu düşünmediğini, birçok ülkeden önde ve rol model olduğumuzu söyleyebilirim dedi.
Son olarak Manisa Celal Bayar Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sayın Ahmet ATAÇ günümüzde bilgi ve teknolojinin hızla geliştiğini ve eğitim alanında gerçekleşen uygulamaların pandemi döneminde çok daha değerli olduğunu, küreselleşen dünyada eğitim almak isteyenin eğitimin ayağına kadar geldiği bir dönemde yaşandığını söyledi. Ardından bu alanda üniversite olarak engellilerin bilgiye erişme hızını tüm engelleri kaldırarak sunmakta olduklarını ve bu çalıştayın bu alandaki sorunların tespiti ve çözümüne yönelik bilgi sunmak amacıyla çok önemli olduğunu kaydetti.
Açılıştan sonra yöneticiliğini Manisa Celal Bayar Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu Koordinatörü Dr. Mustafa Özhan KALAÇ’ın yaptığı “Bilişim Teknolojilerinde Evrensel Tasarım” konulu panelde: AÇSHB Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü Erişilebilirlik Daire Başkan V. Dr. Deniz Çağlayan GÜMÜŞ “Türkiye Erişilebilirlik Çalışmaları”, RTÜK İnsan Kaynakları ve Eğitim Daire Başkan Yrd. Feyza GİZLİGİDER “Sağırların, İşitme ve Görme Engellilerin Yayın Hizmetlerine Erişimi” Çalışmaları, Maltepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gonca TELLİ Uzaktan Eğitim Süreci ve Erişilebilirlik,Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu Erişilebilirlik Komisyonu Üyesi ve Galatasaray Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kerem RIZVANOĞLU Bilişim Teknolojilerinde Erişilebilirlik konularında dinleyicilere bilgiler verdiler.
Günün ikinci panelinde yöneticiliğini Maltepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gonca TELLİ ‘nin yaptığı “Uzaktan Eğitimde Engelli Öğrenciler” konulu panelde, Dokuz Eylül Üniversitesi Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Vahap TECİM, Yakın Doğu Üniversitesi (KKTC) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zehra ALTINAY GAZİ, Yakın Doğu Üniversitesi (KKTC) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fahriye ALTINAY AKSAL, Eğitimde Görme Engelliler Derneği Başkanı Emre DAŞGIN konuşmacı olarak yer aldılar.
Online yapılan çalıştay’ın ikinci gününde yapılan kapalı grup çalışmalarında Dijital Dönüşüm ve Erişilebilirlik, Web Erişilebilirliği, Mobil Yazılım Erişilebilirliği ve Uzaktan Eğitim – Eğitim Teknolojileri ve Ders Materyal Erişilebilirliği konuları 4 farklı grupta tartışılarak sorunlar, kısa, orta ve uzun vadeli çözüm önerileri, örnek çalışmalar ve çözümlerin hangi kurumlar tarafından gerçekleştirilmesi gerektiği konuları masaya yatırıldı. Çalıştayda Dijital Dönüşüm ve Erişilebilirlik Grubu Moderatörlüğü Prof. Dr. Vahap TECİM ve Dr. Deniz ÇAĞLAYAN GÜMÜŞ raportörlüğü ise Seda Şentürk ÜNAL, Web Erişilebilirliği Grubu Moderatörlüğü Prof. Dr. Kerem RIZVANOĞLU ve Doç. Dr. Yeliz YEŞİLADA, raportörlüğü Hale UÇUŞ, Mobil Yazılım Erişilebilirliği Grubu Moderatörlüğü Dr. Öğr. Üyesi Yusuf UZUN, raportörlüğü Ali Osman ALTINAY ve Uzaktan Eğitim, Eğitim Teknolojileri ve Ders Materyal Erişilebilirliği Grubu Moderatörlüğü Prof. Dr. Gonca TELLİ ve Emre DAŞGIN, raportörüğü Onur AYHAN ve Abdullah EKİZ tarafından gerçekleştirilmiştir.
19 Eylül 2020 tarihinde gerçekleştirilen AÇSHB Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü Erişilebilirlik Daire Başkan V. Dr. Deniz ÇAĞLAYAN GÜMÜŞ ve MCBÜ Öğretim Üyesi – Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu Koordinatörü Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Özhan Kalaç yöneticiliğini yaptığı çalıştayın kapanış oturumunda Dijital Dönüşüm ve Erişilebilirlik Grubu Moderatörü Prof. Dr. Vahap TECİM, Web Erişilebilirliği Grubu Moderatörleri
Prof. Dr. Kerem RIZVANOĞLU ve Doç. Dr. Yeliz YEŞİLADA, Mobil Yazılım Erişilebilirliği Grubu Moderatörü Dr. Öğr. Üyesi Yusuf UZUN ve Uzaktan Eğitim, Eğitim Teknolojileri ve Ders Materyal Erişilebilirliği Grubu Moderatörü Emre DAŞGIN tarafından çalıştay gurup sonuç raporları dinleyicilerle paylaşıldı.
Çalıştay katılımcıların temenni ve görüşlerinin alınmasıyla sona erdi.
Çalıştay kesin sonuç raporu Eylül 2020 içerisinde sayfamızdan yayınlanacaktır.
Çalıştay Videoları:
