İletişim Vakfı`nın, Celal Bayar Üniversitesi`nin Sekretaryasını yürüttüğü Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu adına yapmış olduğu anket sonuçlarını ana başlıklarla paylaşmaya çalışacağız.
Bu güzel çalışmada emeği geçen başta İletişim Vakfı`ndan Prof. Dr. Nuket GÜZ, Yrd. Doç. Dr. Seher ER ve proje sorumlusu Serap BOZKURT`a, KMT Bilişimden Ayşegül BEBEK`e, engelli vatandaşlarımızla anket çalışmasını gerçekleştiren Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Öğrencileri Yasin CAN, Nazlıcan İLTER, Sabiha HASAN, Elif ERKIŞ ve Berna GÜNEY`e sonsuz teşekkürlerimizi iletiriz.
Engelliler bilişim teknolojileri konusunda eşit haklara sahip değil…
İletişim Vakfı`nın, Celal Bayar Üniversitesi`nin Sekretaryasını yürüttüğü Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu adına yaptığı ankete göre engelliler bilişim teknolojileri konusunda eşit haklara sahip olmadıklarını düşünüyor. Kurumların ve haber sitelerinin engelliler düşünülerek hazırlanmadığını da belirten anket katılımcıları bu nedenle bu sitelerden yeterince faydalanamadıklarına dikkat çekiyor.
İletişim Vakfı`nın Celal Bayar Üniversitesi`nin Sekretaryasını yürüttüğü Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu adına, Engelsiz Yaşam Fuarı`nda yaptığı anket, engellilerin bilişim teknolojisini kullanırken zorlandıklarını ortaya koyuyor. Yüzde 10`u görme engelli, yüzde 19`u fiziksel engelli ve yüzde 71`i ise engelli yakınları ve engellilerle temas halinde olan kişiler olmak üzere 131 kişi ile yapılan anket sonucunda çarpıcı birkaç noktaya değinmek gerekirse;
En önemli sorun donanım ve yazılım eksikliği…
Engelli yakınları ve engellilerle iletişim halinde kişiler engellilerin internete erişiminde en önemli sorunun yüzde 20,4 ile donanım ve yazılım eksikliği olduğunu söylüyorlar, bunu yüzde 19,4 ile internet erişimi, yüzde 16,1 ile maddi ve ekonomik sorunlar, yüzde 17,2 ile bedensel engeller oluşturuyor. Öte yandan ankete katılan engelsiz kişilerden yüzde 74,2`si engelliler için bilişim teknolojileri konusunda gerekli uygulamaların yapılıp yapılmadığını bilmiyor. Ancak yaşamın her alanında kullanılan bilgisayardan engellilerin yeterince yararlanamadığını düşünenlerin yüzdesi 76,3.
Görme engelliler…
Bilgisayar daha çok evlerde kullanılıyor
Görme engellilerin yüzde 50,1`i evde olmak üzere, yüzde 31,8`i iş yerinde, yüzde 13,6`sı okulda, yüzde 4,5`i ise internet kafede bilgisayar kullanıyor. Bununla birlikte görme engellilerin yüzde 84,6`sının kişisel bilgisayarı yok.
Tasarım ve yazılımlar zorluyor
Görme engellileri internete erişim konusunda en çok yüzde 38,5 oranı ile tasarım ve yazılım zorluyor. İnternete erişim konusunda eğitim yüzde 30,8 oranında onları engellerken, ekonomik nedenlerle engellenenlerin oranı yüzde 23,8.
Engellilere yönelik bilişim olanakları
Görme engellilerin yüzde 92,3`ü bilişim olanaklarını kullandıklarını düşünürken yüzde 76,2`si bu alandaki yeniliklerin yeterince yaygın olmadığını belirtiyor.
Bilişim meslek kapısı açabilir
Görme engellilerin yüzde 69,3`ü eğitim ve iş olanaklarının bilişim teknolojisi ile sağlanabileceğini düşünürken 92,3`ü Türkiye`de bilgisayar kullanabilen engelli sayısının yetersiz olduğunu belirtiyor.
Kuruluşların erişim olanağı yeterli bulunmuyor
Engeliler için kamu kurumlarında e-devlette, üniversitelerde, özel kurum ve kuruluşlarda web sayfalarına erişim durumu nasıl sorusuna ise görme engellilerin yüzde 69,2`si yeterince erişim olanağı olmadığı cevabını veriyor.
Özürlülerin eşit haklara sahip olmağını düşünüyorlar
Ayrıca araştırmaya katılan görme engellilerin yüzde 84,6`sı özürlü kişiler için bilgiye erişim konusunda uygun bir format olmadığını ve eşit haklara sahip olmadıklarını düşünüyor.
Bedensel engelliler…
Bedensel engellilerin çoğunluğu bilgisayar kullanıyor
Araştırmaya katılan bedensel engellilerin yüzde 92`si bilgisayar kullanıyor. Bilgisayar kullananların ise yüzde 67,6`sı evde, yüzde 14,7`si iş yerinde bilgisayar kullanıyor.
Bilgisayar ve internet bağlantısı var
Bedensel engelli grubunun yüzde 84`ünün bilgisayarı ve internet bağlantısı varken, grubun yüzde 88`i engellilere yönelik bilişim olanaklarının yeterince yaygın olmadığını düşünüyor.
Bilişim teknolojileri iş olanağı sağlayabilir
Ankete katılan bedensel engellilerin yüzde 64`ü bilgisayar kullanımının eğitim, özgüven ve iş olanaklarının kapılarını açabileceğine inanıyor. Ancak yaşamın her alanında kullanılan bilgisayarları engellilerin yeterince kullanamadığını düşünenlerin oranı ise yüzde 76.
Engelliler bilgisayar kullanımında yeterince bilinçlendirilmiyor
Ayrıca bedensel engelli grubunun yüzde 84`ü engellilerin bilgisayar kullanımı konusunda yeterince bilinçlendirilmediğini, yüzde 76`sı firmaların engelliler için ürettiği yazılım, donanım ve uygulamalara erişimin yeterli olmadığını düşünüyor. Yüzde 68`i ise bilgisayar kullanırken karşılaştıkları sorunlarda kimlere ya da nerelere başvuracaklarını bilmediklerini belirtiyor.
Haber sitelerinin web sayfalarından yeterince yararlanılmıyor
Sevindirici nokta şu ki; ankete katılan engellilerin yüzde 52`si bilgisayar okur-yazarlığının artırılması yönünde teşvik edici uygulamalar olduğunu düşünüyor. Buna karşın bedensel engellilerin yüzde 76`sı kuruluşların ve haber sitelerinin web sayfalarından yeterince yararlanamadıklarını kaydediyor.
Eşit haklar ve uygun format sağlanamıyor
Öte yandan bedensel engellilerin yüzde 68`i bilgiye erişim konusunda eşit hakların olmadığını, yüzde 84`ü ise kurumların bedensel engellilere uygun format sağlayamadığını belirti
Umarım bu anket çalışması bilişimle engellerin kaldırılması adına bundan sonra yapılacak çalışmalara bir ışık tutabilecektir.
Engelsiz Bir Dünya İçin Bilişimle Engelleri kaldırmak MÜMKÜNDÜR. Bunu hep birlikte başarabiliriz.